RRETH KUPTIMIT TE IMANIT DHE NJE KUNDERSHTIM NDAJ MU’TEZILIVE TE SOTSHEM

Kapitulli i dyte

RRETH KUPTIMIT TE IMANIT DHE NJE KUNDERSHTIM NDAJ MU’TEZILIVE TE SOTSHEM

el-Hafidh Ibn Haxher [vdiq 853H] ka thene:"Gjuhësisht iman do te thote tesdik [te afirmosh te verteten e diçkaje]. Sipas Sheriatit, "tesdik" do te thote te afirmosh te verteten me te cilen i derguari, salallahu alejhi ue selam, erdhi nga Zoti i tij, dhe mbi kete eshte rene dakord. E pas kesaj ka nje dallim ne mendime se a ka diçka tjeter si kusht per kete? Per shembull, ta thuash kete iman vetem me goje apo gjithashtu ta besosh me zemer, ose duke vepruar ate qe ke afirmuar, duke kryer çfare eshte e urdheruar, e duke u larguar nga çfare eshte e ndaluar?" Deri ku el-Hafidh tha:"E selefet thone:"Imani eshte akideja e zemres, thenia me goje dhe veprimi me gjymtyre.” Ata nenkuptuan me kete se veprat jane nje kusht ne plotesimin e imanit. Dhe prej ketu vjen thenia e tyre se rritet e zvogelohet. Murxhite thone:"Eshte akide [besim] dhe vetem thenie me goje." Kerramijte thone:"Eshte vetem thenia me goje." Dhe, Mu’tezilet thone:"[Iman] jane veprat, thenia me goje dhe akideja." Por, ndryshimi ndermjet Mu’tezileve dhe selefeve eshte se Mu’tezilet i bejne veprat kusht per saktesine e imanit, kurse selefet i bejne veprat kusht te plotesimit te imanit.

Persa i perket pikes se dyte, atehere selefet kapen pas asaj se imani rritet dhe zvogelohet, ndersa njerezit e kelamit thone qe nese imani zvogelohet, atehere kjo eshte dyshim [e jo iman]." [Nga Fet’hul Bari 1/60-61]

Keshtu selefet kane rene dakord se Imani eshte: akideja, thenia e gjuhes, dhe veprat. E kushdo qe mohon akiden ne ndonje çeshtje si denimi i varrit, ose Zbritjen e Isait, alejhi selam, ose ardhjen e ed-Dexhalit, ai ka mohuar imanin ne keto çeshtje. Meqenese akideja ne zemer eshte baza e imanit, e rreth kesaj kane rene dakord dijetaret e Ehlis-Sunnah uel Xhema’atit.

Dhe Imam el-Begaui [vdiq 535H] ka thene:"Sahabet, radiallahu anhuma, dhe tabi’inet dhe ata qe erdhen me pas prej dijetareve te Sunnetit kane rene dakord se veprat jane pjese e imanit... dhe ata thane:"Me te vertete imani eshte thenie me gjuhe, veprat dhe akideja. Rritet me bindje dhe zvogelohet me mosbindje." [Shehrus-Sunnah 1/38-39]

Pasi te kesh kuptuar kete, do te te behet e qarte kotesia e atyre qe deklarojne se kane iman ne çeshtjet e mesiperme dhe te ngjashme me to por e mohojne akiden ne to. Meqenese es-selefu-salih u kapen pas mendimit se baza e imanit ne keto çeshtje eshte qe te kesh akide ne to, e neqoftese nuk ka akide ne lidhje me keto çeshtje, atehere nuk ka as iman ne to."